UNTAET/REG/1999/2
Loron 2 fulan Dezembru tinan 1999

REGULAMENTU NU. 1999/1
KONA BA AUTORIDADE ADMINISTRASSAUN TRANZISSIONAL IHA TIMOR LORO SAE

Reprezentante Espessial Sekretario Geral ONU nian ( Sei naran : Administrador Tranzissional),

Tau matan ba rezolussaun 1272 (1999) loron 25 fulan Outubru tinan 1999, nebe hodi nia, konsellu seguranssa ONU nian, hodi Kapitulu VII Karta Nassoens Unidas nian hakotu lia atu hakiak ONU nia Administrassaun Tranzitoria iha Timor Loro Sae ( UNTAET ), ho responssabilidade geral iha Administrassaun Timor Loro Sae ho kbit atu halao poder hotu Legislativu ho Ekzekutivu, sura mos ho Administrassaun Justissa nian, tuir mandatu fo sai iha rezolussaun nee ;

Hodi uza kbit nebe nia simu husi rezolussaun 1272 (1999) loron 25 fulan Outubru tinan 1999 Konssellu Seguranssa ONU nian, ho konsulta tiha povo Timor Loro Sae nia Saseluk sira ho tan atu hakiak no halao Administrassaun diak ida rai Timor Loro Sae ;

Ho meiu ida nee haklaken lia tuir mai nee :

Seksaun 1
Poder Administrassaun Provizoria nian


1.1 Kbit hotu poder Legislativu ho Ekzekutivu nian iha Timor Loro Sae, sura mos Administrassaun sistema Judissial nian UNTAET mak kaer no Administrador Tranzitoriu mak sei halao. Atu halo lao funssaun sira nee, Administrador Tranzitoriu sei konsulta povu Timor Loro Sae no servissu hamutuk ho nia.

1.2 Administrador Tranzitoriu bele foti ema atu halao knar ruma iha Administrassaun Sivil iha Timor Loro Sae, hanessan sistema Judissial, no mos bele hassai fali ema nee. Sei halao funssaun hotu nebe hatete tiha ona, tuir lei nebe iha, hanessan fo sai iha Artigu 3, no mos regulamentu ho orientassaun hotu nebe Administrador Tranzitoriu sei halo.

Seksaun 2
Obsservanssia kona ba Norma hotu nebe Mundu Internassional Rekoinesse


Atu kumpri ninia knaar sira, ema hotu nebe halau funssaun publika e ema nebe iha kargu publiku iha Timor Loro Sae, sei obsserva norma hotu kona ba Direitu ema nian nebe Mundu Internassional rekoinesse, hanessan fo sai iha dokumentu sira tui mai nee :

Deklarassaun Universsal kona ba Direitu Ema nian, 10 Dezembru 1948 ;
Konvenssaun Internassional kona ba Direitu Sivil / Politiku 16 Dezembru 1966 ho nia Protokolu sira ;
Konvenssaun Internassional kona ba Direitu Ekonomiko, Sossial ho Kultural, 16 Dezembro 1966;

Konvenssaun kona ba Erradikassaun forma hotu Deskrimininassaun kontra Feto, 17 Dezembro 1979;
Konvenssaun kontra Tortura no Tratamentu seluk e Kastigu Kruel, Tratamentu Desumanu, laos ema nian, 17 Dezembru 1944;
Konvenssaun Internassional kona ba Direitu Labarik sira nian, 20 Novembru 1989;

La sei iha deskriminassaun ba ema ida tan motivu ou razaun seksu, rassa, kulit, lian, reliziaun, opiniaun politika, nassaun, etnia e orizen sossial, Assossiassaun ho komunidade nassional ruma, patrimoniu, naturalidade ou situassaun seluk ruma.

Seksaun 3
Lei nebe lao iha Timor Loro Sae


3.1 Bain hira sei dauk troka ho regulamentu sira UNTAET nian, e molok iha lezislassaun instituissaun demokratika iha Timor Lore Sae, lei hotu nebe halao iha rai Timor Loro Sae molok loron 25 Outubru 1999, sei lao nafatin sarak lei sira ne la kontra norma hotu hateten ona iha Artigu 2, la mos hassoru mandatu UNTAET nian ho naroman rezolussaun 1272 (1999) Konsellu Seguranssa ONU nian, e mos la hassoru regulamentu ida nee, regulamentu sira seluk ta'an , no orientassaun ruma nebe Administrador Tranzitoriu sei fo.

3.2 Hodi la halakon biban atu hafoun fali Lei sira seluk, Lei hotu be tuir mai ne, nebe la lao tuir Artigu 2 ho 3 regulamentu ida ne nian, no mos hadiak ruma ba Lei hirak ne'e ho sira nia regulamentu Administrativu, sei la vale tan ona iha Rai Timor Loro Sae :

Lei kona ba Organizassaun Sossial :
Lei kona ba Seguranssa Nassional ;
Lei kona ba Protessaun no Defeza Nassional;
Lei kona ba Mobilizassaun ho Desmobilizassaun;
Lei kona ba Defeza no Seguranssa;
Lei kona ba Polissia.

3.3 Pena Kapital la iha ona.

Seksaun 4
Regulamentu hotu nebe UNTAET fo


Atu halao knaar hotu Administrassaun Tranzitoria nian tuir naroman Rezolussaun 1272 (1999), Administrador Tranzitoriu, kuandu pressiza, sei fo sai Diploma Lezislativu sira ho forma Regulamentu nian. Regulamentu sira ne sei vale nafatin to Administrador Tranzitoriu troka e anula tiha ho regra nebe sei fo sai bain hira funssaun Administrativu no publiku UNTAET nia sei transfere fali ba Instituissaun Demokratika hotu Timor Loro Sae nia tuir estipula ho rezolussaun 1272 (1999) Konsellu Seguranssa ONU nian.

Seksaun 5
Promulgassaun no hahu halao Regulamentu hotu UNTAET fo sai


5.1 Promulgassaun Regulamentu ruma UNTAET nian, rekere aprovassaun no assinatura Administrador Tranzitoriu nian. Regulamentu sira lao hahu iha loron nebe promulga.

5.2 Regulamentu hotu UNTAET nian sei fo sai iha lian Ingles, Portuges no Indonezia. Sei halo tradussaun ba lian Tetun tuir pressiza. Mak iha karik kazu divergenssia ruma sei prevalesse testu ho lian Ingles. Sei publika regulamentu hotu iha anunssius publikus ho material imprenssa nian.

5.3 Regulamentu hotu UNTAET nian sei uza simbolu UNTAET/REG/, tuir, sei hakerek mos tinan emissaun nian no mos ho nia numeru ba tinan ida-idak nian. Sei iha rezistu ida ba regulamentu hotu atu hatudu data promulgassaun nian, assuntu, no hadiak ruma, ou alterassaun, revogassaun ou suspenssaun.

Seksaun 6
Direktivas


6.1 Adminitrador Tranzitoriu iha kompetenssia atu fo sai direktivas administrativas kona ba aplikassaun regulamentu hotu nebe promulga tiha ona.

6.2 Dispozissaun hotu Artigu 5 nian estenssivas ba direktivas administrativas. Despozissaun hirak ne usa simbolu UNTAET/DIR/, hakerek tuir mos tinan emissaun nian ho numeru emissaun iha tinan ida ne.

Seksaun 7
Administrassaun kona ba Patrimoniu


7.1 UNTAET sei administra soin sira hanessan soin sira nebe movel no la movel, no mos ossan, konta Banku nian, no riku soin seluk tan uluk pertensse ba Republika Indonezia ou rezistu ho naran ida nee, no mos orgaun subssidiariu hotu no sira nia agenssia nebe sei iha teritoriu Timor Loro Sae nian.

7.2 UNTAET sei administra patrimoniu hotu nebe espessifika ona iha paragrafu 7.1 regulamentu ida ne nian, hanessan mos titulariadade privadu nebe nain abandona liu tiha loron 30 fulan Agostu tinan 1999, data Konsulta Popular nian, to'o loron hatene sira nia nain lolos.

Seksaun 8
Regulamentu hahu Lao


Regulamentu ida nee hahu lao iha loron 25 Outubru 1999, data aprovassaun rezolussaun 1272 (1999) Konsellu Seguranssa ONU nian.

Sergio Vieira de Mello
Administrador Tranzisional